โปรตีนดีนั้นมีต้นทางมาจากหลายความอร่อย อย่างที่เราคุ้นเคยก็เช่นเนื้อปลาและไข่ไก่ รวมถึงถั่วสารพัดชนิดที่ให้ทั้งโปรตีนและคาร์โบไฮเดรต ซึ่งบางครั้งอาจทดแทนเนื้อสัตว์ได้ทีเดียว ชนิดที่พบในครัวไทยบ่อยหน่อยก็ประเภทถั่วลิสง ถั่วเหลือง ถั่วเขียว ยังไม่นับรวมถั่วสายพันธุ์พื้นบ้านที่ผสมอยู่ในสำรับพื้นถิ่นมากมาย เรียกได้ว่าถั่วนั้นเป็นตัวแสดงสำคัญในอาหารทั่วโลก หล่อเลี้ยงมนุษยชาติด้วยโปรตีนดีมาแต่ไหนแต่ไร

เช่นกันกับครั้งหนึ่งที่ผู้เขียนได้มีโอกาสเดินทางไปยังประเทศอิหร่าน ประเทศแถบตะวันออกกลางที่มีวัฒนธรรมการบริโภคถั่วในอาหารมานับพันปี ด้วยภูมิประเทศแบบทะเลทรายที่ทำให้พืชผักสดนั้นหายากกว่าเขตร้อนชื้นเช่นบ้านเรา ถั่วและพืชกินหัวทั้งหลายจึงกลายเป็นพืชที่ชาวอิหร่านกินเป็นอาหารหลัก เพราะมีทั้งโปรตีน วิตามิน และพลังงาน เพียงพอสำหรับใช้ชีวิตในสภาพภูมิอากาศอันร้อนระอุตลอดทั้งปี

หนึ่งในเมนูที่ใช้ถั่วมาปรุงได้ถึงรสคือ ‘ฟาลาเฟล’ (Falafel)​ ของว่างหน้าตาคล้ายมีตบอลที่มีขายทุกหัวมุมถนนในอิหร่าน

ความนิยมของฟาลาเฟลแพร่หลายทั่วทั้งตะวันออกกลาง รวมถึงเอเชียใต้อย่างอินเดีย ปากีสถาน เรื่อยไปถึงยุโรป ผ่านทั้งการค้าและการล่าอาณานิคมที่ทำให้ตำรับอาหารโบราณจานนี้ ปรากฏตัวอยู่บนโต๊ะอาหารของคนค่อนโลก

ปัจจุบันฟาลาเฟลกลับมาครองใจคนรักสุขภาพอย่างกว้างขวาง ด้วยเหตุที่ปรุงง่าย ใช้วัตถุดิบที่คนส่วนใหญ่มีติดครัวอยู่แล้ว ทั้งยังปราศจากเนื้อสัตว์ ไขมันน้อย ไฟเบอร์เพียบ จึงเป็นมิตรกับคนทุกวัย โดยเฉพาะวัยทำงานที่ต้องการพลังงานสูงแต่ก็ยังอยากกินดีไปพร้อมๆ กัน

มากกว่านั้นฟาลาเฟลยังดัดแปลงเป็นได้อีกหลายเมนู ทั้งสอดไส้แซนด์วิช ใช้แทนเนื้อไก่หรือเนื้อวัวในเคบับร้อนๆ หรือนำมาห่อผักแแทนเนื้อย่างก็อร่อยไม่น้อยไปกว่ากัน ปัจจุบันเราจึงพบฟาลาเฟลในร้านอาหารเพื่อสุขภาพมากมายหลายเจ้า ทั้งที่จริงแล้วเราสามารถปรุงฟาลาเฟลกินเองได้ง่ายๆ แถมยังสามารถทำเก็บไว้กินในมื้อรีบด่วนได้อีกต่างหาก เรียกว่าเป็นฟาสต์ฟู้ดสายสุขภาพก็คงไม่ผิดนัก

โดยส่วนผสมสำคัญนั้นมีเพียง ‘ถั่วลูกไก่’ (Chickpea) ที่มีสรรพคุณช่วยควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดและให้พลังงานเพียบ

นำมาผสมรวมกับเครื่องเทศกลิ่นหอมแรงอย่างยี่หร่า หอมแดง กระเทียม ผักชีลาว (หรือพาร์สลีย์ก็ได้เช่นกัน) ปรุงรสด้วยเกลือเพียงเล็กน้อย และนำลงทอดจนกรอบนอกนุ่มใน หรือใครเป็นสายสุขภาพก็สามารถทอดด้วยหม้อทอดไร้น้ำมันก็อร่อยไม่แพ้กัน

ส่วนเครื่องเคียงนั้นประกอบด้วยเครื่องจิ้มที่มีโยเกิร์ตเป็นส่วนผสมหลัก และผักสดอย่างแตงกวา มะเขือเทศ หรือผักดอง เพื่อช่วยตัดเลี่ยน จะจัดเสิร์ฟเป็นของว่างคู่น้ำชา หรือเสิร์ฟเป็นมื้อหนักก็อร่อยอิ่มท้องดีทีเดียว และหากอยากรู้ว่าฟาลาเฟลอร่อยอย่างไร ง่ายแค่ไหน ต่อไปนี้คือสูตรฟาลาเฟลสายรักสุขภาพที่เราอยากชวนลงครัวไปด้วยกัน

ส่วนผสมสำคัญ

1. ถั่วลูกไก่ 250 กรัม (สำหรับ 2-3 ที่)

2. ยี่หร่าผง

3. พริกคาเยนผง

4. ผักชีลาว (Dill) หรือพาร์สลีย์สับละเอียด

5. ไข่ไก่ 1 ฟอง

6. แป้งสาลีอเนกประสงค์ ควรเลือกชนิดออร์แกนิก 1/2 ถ้วย

7. เกลือป่น

8. หอมแดงและกระเทียมสับ

9. โยเกิร์ตรสธรรมชาติ 1 ถ้วย

10. มายองเนส 3 ช้อนโต๊ะ

11. น้ำมันพืช

12. น้ำสะอาด

ขั้นตอนการปรุง

1. แช่ถั่วลูกไก่ในน้ำสะอาดทิ้งไว้ 4-5 ชั่วโมง ก่อนนำมาต้มจนนิ่ม ใช้เวลาประมาณ 30-45 นาที จากนั้นนำขึ้นสะเด็ดน้ำและพักไว้จนเย็น

2. ปั่นถั่วลูกไก่จนละเอียด จากนั้นปรุงรสด้วยเกลือป่นเล็กน้อย (ชิมรสตามชอบ) ยี่หร่าผง พริกคาเยน ผักชีฝรั่งสับ หองแดงสับ กระเทียมสับ ก่อนเติมไข่ไก่และแป้งสาลีอเนกประสงค์ จากนั้นคลุกเคล้าส่วนผสมให้เข้ากัน  สังเกตว่าส่วนผสมสามารถปั้นเป็นก้อนได้แบบไม่เละ หากส่วนผสมยังเหลวสามารถเติมแป้งสาลีอเนกประสงค์เพิ่มได้

3. ปั้นส่วนผสมเป็นก้อนกลม จากนั้นทาน้ำมันพืชเล็กน้อย แล้วนำเข้าหม้อทอดหรือเตาอบรมร้อนที่ 180 องศา ประมาณ 8-10 นาที

4. เสิร์ฟเคียงกับผักสดและเครื่องจิ้มซึ่งปรุงด้วยโยเกิร์ตรสธรรมชาติ 1 ถ้วย ผสมมายองเนส 3 ช้อนโต๊ะ แต่งรสด้วยเกลือเล็กน้อย และโรยผักชีลาวสับ

หรือจะนำมาห่อด้วยขนมปังแทนเนื้อสัตว์ก็อร่อยเช่นกัน 🙂

ภาพถ่าย: อรุณวตรี รัตนธารี