ว่ายแทบตาย ทำไมน้ำหนักไม่ลง? ไขข้อสงสัย หลังว่ายน้ำทำไมกินเยอะ

ไม่มีใครเถียงว่าการว่ายน้ำเป็นกิจกรรมเผาผลาญไขมันที่ดีพอๆ กับการวิ่งหรือการปั่นจักรยาน แต่ทำไมคนอยากลดน้ำหนักถึงค่อยไม่ประสบความสำเร็จกับการว่ายน้ำ สิ่งหนึ่งที่สังเกตเห็นได้อย่างชัดเจน (กับตัวเองนี่แหละ) คือหลังว่ายน้ำเสร็จมักจะกินเยอะกว่าปกติ ต่างจากการเข้าคลาสปั่นจักรยานที่เหนื่อยพอๆ กันหรืออาจจะมากกว่า แต่ไม่ยักอยากอาหารเท่า หากใครสงสัยเหมือนกัน เรื่องนี้เรามีคำตอบมาฝาก

น้ำยิ่งเย็น ยิ่งต้องกิน
แม้ยังไม่มีผลทางวิทยาศาสตร์ชี้ชัดว่าทำไมคนเราถึงได้หิวหนักหลังว่ายน้ำเสร็จ แต่ทฤษฏีที่เป็นไปได้มากที่สุดได้แก่ น้ำยิ่งหนาว ยิ่งกินเยอะ หลังมีผลการศึกษาชิ้นหนึ่งจาก University of Alberta’s Human Performance Laboratory พบว่าหลังทำกิจกรรมเสร็จ นักว่ายน้ำที่ฝึกซ้อมในน้ำเย็นบริโภคแคลอรี่เข้าไปเยอะกว่ากลุ่มที่ฝึกในน้ำอุ่นถึง 44 เปอร์เซ็นต์ ทั้งทีก็ว่ายพอๆ กัน เรื่องนี้อธิบายได้ว่าเพราะการว่ายน้ำเป็นการออกกำลังกายภายใต้อุณหภูมิที่ต่ำกว่ากิจกรรมอื่น เช่น การวิ่งหรือปั่นจักรยาน ส่งผลให้ร่างกายต้องทำทุกวิธีทางเพื่อรักษาอุณหภูมิภายในให้อบอุ่น เพื่อรักษาระดับอุณหภูมิแกน (core temperature – ระดับอุณหภูมิในส่วนแกนกลาง) ในขณะที่กิจกรรมเผาผลาญไขมันอื่นๆ เป็นการเร่งอุณหภูมิแกนให้สูงขึ้น

และเมื่อเราออกกำลังกายอย่างหนักมาจนถึงชั่วเวลาหนึ่ง ร่างกายจะปล่อยฮอร์โมนยับยั้งความหิวออกมา นั่นจึงเป็นเหตุว่าทำไมออกกำลังกายหนักๆ แล้วไม่ค่อยอยากกินอะไร โชคไม่ดีตรงที่ว่าการว่ายน้ำไม่มีผลกับฮอร์โมนตัวนี้ ซ้ำร้ายยังหิวโซเพราะเมื่อขึ้นจากน้ำ ตัวจะยังคงเย็น อุณหภูมิในร่างกายยังคงลดต่ำ ส่งผลให้ร่างกายร้องเรียกเอาอาหารเข้าร่างกายปริมาณมากเพื่อเข้าสู่กระบวนการย่อยอาหาร ซึ่งเจ้ากระบวนการที่ว่านี้ใช้พลังงานมหาศาลและช่วยให้ตัวอุ่นได้เร็วขึ้น

ว่ายจริงจังแค่ไหนถึงเรียกว่าจริงจัง
อีกหนึ่งความเป็นไปได้ว่าทำไมว่ายแทบตายน้ำหนักไม่ลดลงคือคุณว่ายน้ำจริงๆ หรือเปล่า เราไม่ได้หมายความว่าให้คุณว่ายอย่างเอาเป็นเอาตายเหมือนนักกีฬาว่ายน้ำ แต่คุณต้องว่ายติดต่อกันให้ร่างกายเคลื่อนไหวตลอด 30-40 นาที จะเริ่มจากฟรีสไตล์แล้วไปกบต่อด้วยผีเสื้อแล้วกลับมากรรเชียงก็ได้ เพียงแต่อย่าหยุด เพราะความผิดพลาดที่คนส่วนใหญ่ทำคือลงสระแล้วแช่น้ำลอยตัว หรือไม่ก็ว่ายไปกลับ 1 รอบ จากนั้นพักที่ขอบสระหลายนาทีแล้วค่อยว่ายต่อ

อีกอย่างคนที่ว่ายจนแข็งแล้ว คุณอาจต้องท้าทายตัวเองด้วยการเพิ่มความหนัก เช่น เพิ่มระยะเวลา ทำความเร็ว หรือว่ายหนักสลับเบา เพื่อช็อกร่างกายทำให้เบิร์นแคลอรี่มากขึ้น ต่างจากนักว่ายมือใหม่ที่เบิร์นแคลอรี่ได้มากกว่าเพราะยังเทคนิคไม่เป๊ะ หายใจยังไม่ได้ แต่ละสโตรคช่างยากเย็น ตะเกียกตะกายดิ้นรนอยู่ในสระ เหล่านี้บังคับร่างกายให้ต้องทำงานหนักขึ้น ไม่เหมือนมือเก๋าที่ว่ายติดต่อกันเป็นกิโลฯ แล้วยังชิลล์

อย่าเพิ่งโยนชุดว่ายน้ำทิ้ง
เพราะข้อดีของการว่ายน้ำมีมาก ทั้งเป็นการออกกำลังกายที่มีแรงกระแทกต่ำ (low-impact) ดีต่อกระดูกและข้อต่อ ได้ใช้กล้ามเนื้อแทบทุกส่วน ทั้งยังบริหารปอดและหัวใจ ช่วยให้จิตใจเบิกบาน เหมาะกับคนสูงวัยและคนน้ำหนักตัวเกิน หากปัญหาอยู่ที่พฤติกรรมการกินหลังว่ายน้ำเสร็จ ทางออกมีอยู่ว่าเราต้องหยุดความอยากทันทีที่ขึ้นจากสระ ลองเดินเร็วหรือทำกิจกรรมเคลื่อนไหวกายเบาๆ สัก 10-15 นาทีเพื่อให้ตัวอุ่นขึ้น หรือวิธีที่เราลองแล้วได้ผลคือดื่มน้ำเปล่าตามเยอะๆ ไม่ก็พกอาหารว่างที่มีแคลอรี่ต่ำติดไว้ข้างสระ เช่น กล้วย แอปเปิ้ล อัลมอนด์ ฯลฯ เพื่อบรรเทาความหิวก่อนเจอมื้อหลัก เท่านี้ความอยากอาหารก็ทำอะไรเราไม่ได้

ภาพถ่ายโดย มณีนุช บุญเรือง