ยะลา…

ครั้นเมื่อพี่น้อง ผองเพื่อน และญาติมิตร ได้ยินชื่อจังหวัดที่พวกเราต้องไปก็คงจะอดห่วงไม่ได้ แต่พวกเราเองกลับมีความตื่นเต้นและไร้ความกังวล เพราะเป็นการเดินทางไปพบเจอกับกลุ่มคนซึ่งมีความรัก ความฝันในการทำอาหารเหมือนๆ กัน คือกลุ่มที่เรียกตัวเองว่า กลุ่มลูกเหรียง ณ ครัวลูกเหรียง

ครัวลูกเหรียง เริ่มจากการชอบทานอาหารและได้ทำอาหารทานกัน จากนั้นได้รับโอกาสต้อนรับแขกทั้งในประเทศและต่างประเทศ จึงได้เริ่มทำอาหารมากขึ้น

“ความภาคภูมิใจที่มากกว่าการแค่ขอเงิน คือการได้ชวนกันมาทานอาหาร มาใช้บริการและแลกด้วยเงิน”

พี่ชมพู่ หรือคุณแม่ของเด็กๆ กล่าว

ดังนั้น การเดินทางของพวกเราในครั้งนี้ มิใช่เพียงแค่การทำอาหารให้แขกผู้มีเกียรติได้อิ่มหนำสำราญกัน หากแต่เป็นการสร้างพื้นที่การเรียนรู้ร่วมกันระหว่างน้องๆ ที่มีความสนใจแรงกล้าและศักยภาพในการพัฒนางานของตนเรื่องการขับเคลื่อนสันติภาพและสังคมที่อยู่ร่วมกันได้อย่างแท้จริง ผ่านจานอาหารของพวกเขา จานอาหารสันติภาพ

การรังสรรค์อาหารท้องถิ่น สู่จานอาหารคุณภาพ โดยทีมครัวบ้านลูกเหรียงและทีมสำรับสำหรับไทย นอกจากจะเป็นการเรียนรู้ของน้องๆ ลูกเหรียงแล้ว เรายังได้เจอแล้วร่วมเรียนรู้วัตถุดิบพื้นบ้านมากมาย และได้นำมาปรุงในอาหารจานพิเศษครั้งนี้ด้วย 

ข้าวตังยำ หอยย่างแกง และลาบปลาใบขนุนทอด

ข้าวตังยำ เป็นอาหารที่มีรสชาติ สีสันที่เป็นเอกลักษณ์เฉพาะ ในส่วนของเมนูนี้ เราจัดวางข้าวยำบนข้าวตังแผ่นกลม ตัวเครื่องยำประกอบไปด้วย ดอกดาหลา ดอกขมิ้น ใบพังโหม ส้มโอ ฯลฯ น้ำยำเป็นน้ำบูดู สิ่งที่เรียกว่ากลิ่นรสของอาหารตลบอบอวลกันไปหมดภายในหนึ่งคำเลยทีเดียว

หอยย่างแกง หอยที่ใช้เป็น ‘หอยกัน’ มีรสชาติคล้ายหอยนางรมและหอยแครง แต่คาวน้อยกว่า นำไปลวกแล้วเสียบไม้ หมักด้วยพริกแกงกอและก่อนนำไปย่าง และวางบนเปลือกของหอยกัน โรยหน้าด้วย ใบหมุย ซึ่งใบหมุยมีกลิ่นที่เฉพาะตัวมาก เรียกได้ว่าเดินผ่านต้องหันไปมองว่ากลิ่นอะไร แต่เข้ากันกับหอยย่างแกงได้ดีมาก ตัดรสด้วยส้มจี๊ดเรียกได้ว่าครบรสในหนึ่งคำ

ลาบปลาใบขนุน หลายคนหรือคนส่วนมากก็ว่าได้ยังไม่ทราบว่าใบขนุนรับประทานได้ โดยเมนูนี้ เราใช้ใบขนุนไปทอดและเนื้อปลาสดๆ ไปสะเออะกับน้ำมะนาว ปรุงรสด้วยเกลือ เป็นรสชาติที่ไม่ซับซ้อนแต่ลงตัว ให้ความสดชื่น ทำเอาน้ำลายสอ อยากทานเมนูต่อไปที่เป็นสำรับหลักเลยทีเดียว

ยำพริกหยวก เป็นยำที่ดูเรียบง่ายแต่อร่อยพอตัว มีความเผ็ดของพริกหยวกที่ลวกแล้ว ไม่มากนัก รสชาติออกหวานเปรี้ยว หอมกุ้งย่าง และมันหัวกุ้งย่างที่บีบลงไปในน้ำยำ

น้ำพริกป่าระกำ เป็นพริกที่คล้ายน้ำพริกนครบาลอยู่บ้าง ของเปรี้ยวที่ใส่ก็จะมี สละอินโด มะอึก มะม่วงเบา ทานคู่กับผักแนมประกอบไปด้วย ลูกฉิ่ง สะตอเผา ขมิ้นขาว ชมพู่ม่าเหมี่ยว แตงกวา ไข่ต้ม ฯลฯ

แกงกะทิปู ทางใต้มีอาหารทะเลมาก ครั้งนี้เราใช้ปูม้ามาทำ ตัวพริกแกงมีรสเข้มข้น และใส่ขมิ้นตามความนิยมของคนใต้ ปรุงรสจากน้ำบูดูแทนน้ำปลา และน้ำตาลโตนดแทนน้ำตาลปี๊บ ใช้ปูจากท้องถิ่นที่หาได้ ตัดรสให้หายเลี่ยนด้วยส้มโชกุนเบตง และส้มจุก

แพะกอและพื้นเมือง จากคำบอกเล่าของคนในจังหวัดท่านหนึ่งว่าการกิน หรือซื้อแพะสำหรับคนฐานะไม่สูงนักนั้นยาก เนื่องจากราคาต่อตัวค่อนข้างสูง ฉะนั้นจะซื้อกินกันเฉพาะมีงานเลี้ยงรื่นเริงปีละครั้ง แพะกอและนั้นจะทานคู่กับน้ำอาจาดดองแตงกวา เนื้อแพะเราจะนำไปหมักกับขมิ้นเหลืองสดอยู่ครู่หนึ่ง และนำไปตุ๋นในน้ำกะทิและพริกแกงจนได้ที่ แล้วนำไปรมควันพักไว้ให้เย็น แล้วชุบแกงย่างอีกทีหนึ่ง ทานเข้าไปจะมีกลิ่นหอมจากการรมควัน ตัดรสด้วยมะนาวเล็กน้อย

ลำไยนางลอยลอยแก้ว ขนุนทอด ลำไยจะสอดไส้ด้วยวุ้น น้ำดอกดาหลา ใส่น้ำแข็ง และราดด้วยน้ำเชื่อม ทานคู่กับขนุนที่ทอดก่อนจะเสิร์ฟร้อนๆ  สดชื่นอร่อยอย่าบอกใคร 

ผ่านไปด้วยดี กับการทำอาหารร่วมกันของทีมลูกเหรียงและทีมสำรับสำหรับไทย ขอขอบพระคุณทุกท่านทั้งทีมจัดการ ทีมครัว ทีมเช็คเกอร์ ทีมเซอร์วิส และแขกผู้มีเกียรติที่สนับสนุนและให้ความสนใจกับสำรับบ้านใต้นี้ รายได้ทั้งหมดจะนำไปเป็นกองทุนสำหรับโครงการเยียวยากลุ่มเด็กเปราะบางต่อไป

ลูกเหรียง ผลผลิตจากความรุนแรง คือเมล็ดพันธุ์ที่ดี เยาวชนที่ดี และมีศักยภาพในการสร้างสรรค์สิ่งใหม่ๆ ให้เกิดการพัฒนาด้านการศึกษา ด้านสันติภาพ ด้านสุขภาวะ และความมั่นคง

ถ้าใครได้มีโอกาสไปเยือนเมืองยะลานั้นจะได้รับความประทับใจกลับไปไม่รู้ลืม ไม่ว่าจะเป็นวิถีชีวิตที่มีความเฉพาะตัวอย่างมาก วัฒนธรรมอาหารที่แสดงให้เห็นถึงความหลากหลายทางเชื้อชาติและศาสนา และผู้คนที่ยิ้มแย้มเป็นกันเอง ชวนคุยกันทั้งวันทั่วตลาดเลยล่ะ

ภาพถ่าย: สำรับสำหรับไทย