ครั้งแรกที่ได้ข่าวว่าสำนักพิมพ์ไต้ฝุ่น เลือกหนังสือ Science for life : A manual for better living ของ Brian Clegg มาแปลเป็นภาษาไทยในชื่อ คู่มืออยู่อย่างวิทย์ ฉบับติดบ้าน ก็อดคิดสงสัยไม่ได้ว่า ทำไมสำนักพิมพ์ที่ทำงานวรรณกรรมเป็นหลัก และนักเขียนสายวิทยาศาสตร์ที่หยิบเรื่องจักรวาลแสนยากมาเขียนให้เข้าใจง่ายๆ ถึงมาให้ความสำคัญกับประเด็นสุขภาพ อาหารการกิน และการออกกำลังกาย จนกลายเป็นหนังสือเล่มหนานี้

และเมื่อพลิกอ่านข้างใน เราก็เริ่มเข้าใจว่า วิธีการของหนังสือเล่มนี้ค่อนข้างแตกต่างไปจากหนังสือเพื่อสุขภาพทั่วๆ ไปโดยผู้เขียนได้รวบรวมข้อมูลมาจากการวิจัยที่น่าเชื่อถือหรือถูกต้องทางวิทยาศาสตร์ ซึ่งอาจจะแตกต่างไปจากที่เราเคยรู้หรือถูกทำให้เข้าใจด้วยสื่อโฆษณาหรือความเชื่อที่บอกต่อกันมา เช่น หนังสือเล่มนี้บอกว่า สมูทตี้หรือน้ำผลไม้ปั่นไม่ใช่อาหารที่ทดแทนการกินผลไม้ได้ เพราะแม้เราจะกินผลไม้จำนวนมาก แต่การปั่นและคั้นเข้าไปทำลายใยอาหารในผลไม้ แถมยังไปทำลายโครงสร้างในผลไม้ซึ่งเป็นที่กักเก็บน้ำตาล จนน้ำตาลมีโอกาสถูกดูดซึมได้มากขึ้น อันจะทำให้เราได้รับน้ำตาลมากเกินควร (นี่ยังไม่นับที่บางร้านเติมน้ำเชื่อมหรือไซรัปเพิ่มเข้าไปด้วยนะ)

หรือการกินวิตามินซีเสริมจะช่วยลดโอกาสในการเกิดหวัดหรือช่วยรักษามะเร็งได้ การเดินเร็วให้พลังงานต่อนาทีมากกว่าการขี่จักรยาน และไม่ว่าจะเป็นผักทั่วไปหรือผักออร์แกนิก เราก็ควรต้องล้างผักก่อนรับประทาน เพราะแบคทีเรียที่อาจก่อให้เกิดอาหารเป็นพิษอยู่ในดิน หรือกรดไฮยาลูรอนิคที่เราได้ยินบ่อยๆ ในโฆษณาเครื่องสำอาง จริงๆ แล้วไม่ได้มีผลในการกระตุ้นการสังเคราะห์คอลลาเจนในผิวเลย ส่วนที่ให้กินเป็นอาหารเสริม ก็ถูกย่อยในกระเพาะอาหารไปโดยไม่ได้ส่งผลอะไรกับผิวพรรณ ฯลฯ

แน่นอนว่าความหนาเตอะของมันชวนให้เป็นหนังสือที่พลิกอ่านแล้วฉุกคิดไปวันละเรื่อง สองเรื่อง มากกว่าจะตะลุยอ่านรวดเดียวจบ ในประเด็นอาหารการกิน สมอง จิตวิทยา การออกกำลังกาย สิ่งแวดล้อม หรือเกร็ดขำๆ ท้ายเล่ม ซึ่งความสนุกคือการได้รู้ว่า สิ่งที่เราเคยรู้มันไม่จริง และ ‘ไม่ขนาดนั้น’ ซึ่งนั่นทำให้เรารู้จักเลือกอย่างมีความรู้ ความเข้าใจ และไปเห่อไปตามศัพท์การตลาดจนเกินควร

และด้วยการออกแบบเนื้อหาให้เป็นหมวดหมู่และไล่เรียงหัวข้อตามตัวอักษร ก็ง่ายพอที่เราจะกลับมาเปิดซ้ำ อ่านใหม่ และทบทวนสิ่งที่พบเจอในการชีวิต แล้วเอาไปยืนยันกับตัวเองได้ง่ายดายขึ้นด้วย

คู่มืออยู่อย่างวิทย์ ฉบับติดบ้าน โดย ไบรอัน เคล็กก์ แปลโดย พิดา พิสิฐบุตร
สำนักพิมพ์ไต้ฝุ่น ราคา 495 บาท
www.facebook.com/typhoonstudiothailand