อาจจะฟังดูป้าๆ นิดนึง ถ้าเราบอกเพื่อนว่ามาเวิร์กช็อปทำยาหม่อง
แต่อย่ามาปฏิเสธเลยว่าคุณไม่เคยใช้!

ยาหม่อง ยาดม คือยาสามัญประจำตัวที่คนไทยพกพาไปไหนต่อไหน และไม่ใช่แค่คนสูงอายุที่ใช้มันบรรเทาอาการปวดเมื่อย แต่เวลาเจอแดดร้อนๆ หรือเผชิญเรื่องราวปวดหัววุ่นวาย โอ๊ย คล้ายจะเป็นลม คนรุ่นใหม่อย่างเราๆ ก็มียาหม่องนี่แหละที่ช่วยกู้ชีวิตไว้ได้

นอกจากความใกล้ตัว ความเจ๋งของยาหม่องคือมันเป็นสิ่งประดิษฐ์เมดอินไทยแลนด์ที่สร้างขึ้นจากภูมิปัญญาของคนโบราณ ที่หยิบเอาสมุนไพรจากพืชพื้นถิ่นใกล้ตัวใกล้บ้านมาโขลกๆ ต้มๆ ตำๆ แล้วทำเป็นยาสารพัดประโยชน์ที่คนไทยใช้กันมาจนทุกวันนี้ แม้แต่ต่างชาติยังต้องหาซื้อกลับไปเป็นของฝาก

ทั้งหมดที่ว่าน่าจะมากพอเป็นเหตุผลให้เรามาลงเรียนทำ ‘ยาหม่องน้ำ’ แบบเคี่ยวจากสมุนไพรสด กับคุณ ทราย บงกช กสิกิจดำรง สาวสวยเจ้าของแบรนด์ชีวาเฮิร์บ ผู้นำความรู้เรื่องแพทย์แผนไทยมาประยุกต์ใช้กับสรรพคุณทางยาของสมุนไพรพื้นถิ่น ซึ่งเธอมาเผยแพร่องค์ความรู้เรื่องสมุนไพรให้คนทั่วไปได้ใช้ดูแลตัวเองในเวิร์กช็อปที่ Greenery Market

“ยาหม่องที่เราทำเอง คือยาหม่องที่ถูกใจเราที่สุด”

เธอกล่าว ก่อนจะพาพวกเราไปลงมือทำยาหม่องน้ำไปพร้อมๆ กัน

ทำยาหม่องเอง ดีกว่าซื้อยังไง

ยาหม่องในท้องตลาดที่เราเห็นขายเกลื่อนกลาดหลากยี่ห้อ มักทำจากส่วนผสมหลักๆ คือการเอาเทียนมาหลอม แล้วใส่กลิ่น อาจจะใช้สีน้ำมันหยดลงไปเพื่อสร้างสีให้กับยาหม่อง (สังเกตได้ว่าสีของยาหม่องจะทนอยู่นานหลายปี) ซึ่งแน่นอนว่าถ้าเราสูดดมสารประกอบบางอย่างเข้าไป ย่อมมีอันตรายต่อสุขภาพในระยะยาว

การทำยาหม่องเองไม่เพียงได้ยาหม่องที่ปลอดสารพิษแน่ๆ แต่การเลือกส่วนผสมได้เอง ยังทำให้เราได้ยาไปรักษาได้อย่างถูกโรค อยากได้สรรพคุณแบบไหนก็เลือกส่วนผสมที่ใช่มามิกซ์แอนด์แมตช์เองได้เลย แม้กระทั่งกลิ่นที่ชอบก็เลือกได้ รับรองว่าฟิน

ส่วนผสมหลักในการทำยาหม่องน้ำ

การทำยาหม่องน้ำสูตรเคี่ยว ต้องการส่วนผสมหลักเพียงแค่ 3 อย่าง คือ สมุนไพร น้ำมัน และน้ำมันหอมระเหย โดยเราเลือกได้เองว่าจะใช้สมุนไพรอะไร น้ำมันชนิดไหนในการเคี่ยว และอยากได้กลิ่นแบบไหน

คุณทรายเลือกสมุนไพรมาวางตรงหน้าเรา 5 อย่าง ให้เรามาช่วยกันฝานเป็นแผ่นบางๆ อันประกอบด้วย ไพล ว่านนางคำ ว่านเอ็นเหลือง ว่านม้าเหลือง และขมิ้นอ้อย ทั้งหมดนี้มีคุณสมบัติในการฆ่าเชื้อโรค แก้ฟกช้ำอักเสบ ช่วยเรื่องโรคผิวหนัง และยังบำรุงไปถึงเส้นเอ็นภายใน โดยหาซื้อได้ตามร้านยา ตลาด และร้านขายสมุนไพร แต่บางตัวอาจจะหายากหน่อย ต้องศึกษาและติดตามแหล่งที่มา

ส่วนน้ำมันที่คุณทรายใช้ คือน้ำมันมะพร้าวสูตรออร์แกนิก เพราะน้ำมันมะพร้าวมีโมเลกุลเล็กจิ๋วที่จะซึมซาบเข้าผิวหนังเราได้ดี จึงนำพาสารสำคัญเข้าสู่ร่างกายเราได้ดีกว่าน้ำมันชนิดอื่นๆ (ไม่แนะนำให้ใช้น้ำมันมะพร้าวแบบสกัดเข้มข้นหรือบริสุทธิ์ เพราะจุดเดือดต่ำเกินไป)

ขั้นตอนการทำยาหม่องน้ำ

1. ล้างสมุนไพรให้สะอาด เฉือนเอากากออก แล้วฝานเป็นแว่นบางๆ โดยไม่ต้องปอกเปลือก เพื่อให้น้ำมันหอมระเหยออกมาได้มากที่สุด

2. ใส่น้ำมันมะพร้าวลงไปในหม้อต้ม แล้วใส่สมุนไพรที่ฝานบางแล้วลงไปในอัตราส่วน สมุนไพร:น้ำมัน เป็น 2:1

3. รอให้เดือดแล้วเคี่ยวไปเรื่อยๆ ด้วยไฟเบา จนกว่าสมุนไพรจะแห้งกรอบ

4. ทิ้งไว้ให้เย็น แล้วกรองเอาแต่น้ำมัน บรรจุลงขวดแก้ว

5. เมื่อเย็นแล้ว หยดน้ำมันหอมระเหยตามกลิ่นและสรรพคุณที่ต้องการลงไป เป็นอันเสร็จพิธี

ทาถู ทาถู

เพียงเท่านี้เราก็ได้ยาหม่องไปทาถู บรรเทาอาการได้สารพัด คุณทรายเล่าว่ายาหม่องน้ำสูตรนี้มีหลายคนลองเอาไปใช้ทาแก้ได้ทั้งริดสีดวง สิว แผลอักเสบ ยันน้ำร้อนลวก เห็นหน้าตาเรียบๆ แบบนี้ สรรพคุณเขาไม่ธรรมดาเลยล่ะ ออกมาเดินเลือกซื้อและพูดคุยปัญหาประสาคนชอบยาหม่อง กับคุณทรายได้ที่ Greenery Market นะ

ข้อมูลจาก Greenery Workshop ครั้งที่ 17 ยาหม่องน้ำสมุนไพรไทย โดยคุณทราย ชีวาเฮิร์บ วันที่ 26 พฤษภาคม 2561 ณ บริเวณเวทีกลาง Plaza B ตลาดบองมาร์เช่

ข้อมูลเพิ่มเติม คลิก

ภาพถ่าย: เอกพล ภารุณ