อนุรักษ์กันมามากแล้วทั้ง ช้าง เสือ แรด ฉลาม แต่ใครจะรู้ว่าโลกจะเป็นอย่างไรถ้าไร้ผึ้ง

ผึ้งหาย = ฉิบหาย

เพราะผึ้งเป็นผู้ช่วยผสมเกสรพืชกว่า 80% ทั่วโลก ผึ้ง 1 รังสามารถผสมเกสรได้มากถึง 300 ล้านดอกในแต่ละวัน ถ้าผึ้งสูญพันธุ์ไปเราคงจะอดลิ้มรสน้ำผึ้งหอมหวาน รวมไปถึง มะม่วง แตงกวา มะละกอ มะนาว แอปเปิ้ล หัวหอม ฝรั่ง อัลมอนต์ มะเขือเทศ โกโก้ องุ่น และพืชอีกหลายชนิด

องค์กรน่ารักภายใต้สัญลักษณ์สีเหลือง-ดำในชื่อ Pollinator Partnership จึงถือกำเนิดขึ้นในปี 1997 องค์กรนี้เป็นองค์กรไม่แสวงหาผลกำไรที่ทำงานอยู่ในทวีปอเมริกาเหนือเพื่อช่วยป้องกันแมลงตัวน้อยที่อยู่เบื้องหลังอาหารการกินของเรา ไม่ว่าจะเป็นผึ้ง ผีเสื้อ ด้วง มด หรือแมลงอื่นๆ ผ่านการให้ความรู้ งานวิจัย โครงการอนุรักษ์ และการทำงานเชิงนโยบาย

สวนเล็กๆ ก็เป็นพื้นที่อนุรักษ์ได้

​Pollinator Partnership เชิญชวนประชาชนปลูกพืชดอกไม้ท้องถิ่นหลากหลายชนิดที่ผึ้งโปรดปราน พร้อมทั้งมีแอพพลิเคชั่นทันสมัยชื่อ ‘BeeSmart Pollinator Gardener’ คู่มือดิจิตอลแนะนำการทำสวนในแต่ละภูมิประเทศเพื่อเนรมิตสวนเล็กๆ หลังบ้านของคุณให้กลายเป็นพื้นที่อนุรักษ์

​ผู้ร่วมโครงการทั้งสวนขนาดเล็กหรือฟาร์มขนาดใหญ่สามารถลงทะเบียนตำแหน่งพื้นที่สีเขียวของคุณได้กับโครงการ Million Pollinator Garden Challenge เพื่อรวบรวมข้อมูลและส่งเสริมการทำสวนที่เป็นมิตรกับแมลง ซึ่งปัจจุบันมีสวนที่ลงทะเบียนกับโครงการแล้วกว่าสามแสนแห่ง เราจะเห็นว่ามีพื้นที่อนุรักษ์กระจายอยู่ทั่วทั้งสหรัฐอเมริกาและแคนาดาเลย

 

เกษตรกรรมเป็นมิตร

อุตสาหกรรมการเกษตรเป็นการปลูกพืชเชิงเดียวขนาดใหญ่และการใช้ยาฆ่าแมลงปริมาณมากทำให้แมลงที่ช่วยผสมเกสรไม่ว่าจะเป็นผึ้งหรือผีเสื้อลดจำนวนลงอย่างรวดเร็ว การสังหารหมู่ที่ทำให้แมลงหลายชนิดเสี่ยงต่อการสูญพันธุ์

Pollinator Partnership ยังทำงานร่วมกับกลุ่มเกษตรกรโดยการให้ความรู้และแนะนำยากำจัดศัตรูพืชที่เป็นมิตรกับแมลง รวมถึงคำแนะนำในการดึงดูดผึ้งมาผสมเกสรในไร่แอปเปิ้ลและไร่มะเขือเทศด้วย สวนที่ปลูกพืชท้องถิ่นหลากหลายและเป็นมิตรกับเหล่าแมลงจะได้รับใบรับรอง Bee Friendly Farming Certification หากแต่ใบรับรองที่แท้จริงอาจจะเป็นเจ้าผึ้งน้อยที่คอยมาช่วยเป็นแรงงานผสมเกสรในสวนโดยไม่คิดเงิน

ผึ้งในเมืองหายไปไหน

​แม้ในเมืองไทยยังไม่มีการเก็บข้อมูลอย่างแน่ชัดว่าประชากรผึ้งลดลงไปมากน้อยเพียงใด แต่เท่าที่ฉันจำได้ตอนเป็นเด็กๆ เวลาไปยืนรอซื้อน้ำหวานตามรถเข็นมักจะกลัวผึ้งจำนวนมหาศาลที่บินวนไปวนมาคอยตอมน้ำหวานตลอดเวลา แต่ทุกวันนี้ไม่ว่าจะซื้อน้ำหวานหรือผลไม้ก็ไม่มีผึ้งคอยกวนใจอีกต่อไป นี่อาจเป็นสัญญาณบ่งบอกอันชัดเจนว่าผึ้งกำลังหายไป

​ผึ้งได้รับการคุกคามจากการเสียพื้นที่ป่าอันเป็นแหล่งที่อยู่อาศัยสำคัญ การใช้สารเคมีในพื้นที่เกษตร พืชอาหารที่ลดน้อยลง การล่าและบริโภครังผึ้ง นอกจากนั้นฝูงผึ้งในเมืองยังต้องเผชิญกับปัญหามลภาวะและอุณหภูมิที่สูงกว่าปกติ

​เรื่องการอนุรักษ์ผึ้งอาจจะยังไม่ใช่ประเด็นที่ถูกพูดถึงมากนักในเมืองไทย แต่สถานการณ์ของผึ้งทั่วโลกอาจจะไม่แตกต่างกันมากนัก บางทีเราอาจจะได้ไอเดียดีๆ จาก Pollinator Partnership มาช่วยปกป้องผึ้งในบ้านเราก็ได้

เข้าไปดูโครงการน่าสนใจและรายละเอียดอื่นๆ ได้ที่ www.pollinator.org