จันทบุรี จังหวัดในภาคตะวันออก ดินแดนแห่งภูเขา ที่ราบสูง แม่น้ำ และชายทะเล หลากหลายระบบนิเวศแห่งอาหารลุ่มแม่น้ำและปากแม่น้ำจันทบูร ของป่าของบ้านคละกันกลางตลาดยามบ่าย

กุ้งลายเสือตัวใหญ่ กุ้งทะเล ปูทะเลหลากสี ปูใบ้ ปูแป้นที่ดองน้ำปลา กั้งกระดาน ปลาทะเลหลายชนิด ปลาแม่น้ำก็มี ช่อน ดุก นิล ไหล ทับทิม กรุ่นกลิ่นคาวคละคลุ้งจรุงความคุ้นเคย รสชาติน้ำเนื้อนั้นอยู่ในอาหารหลากรส ยังไม่รวมเนื้อกวาง หมูป่า อีกความแปลกการปรุงบำเรอรสลิ้น ซาบซ่าน ด้วยพืชไพร หน่อข่าอ่อน เร่วหอม ขิงแห้ง หน่อกระวานสด ไพล ดอกผักชีไร่ ดอกผักชีฝรั่ง ฯลฯ

การเดินทางอีกครั้งที่จันทบูร นัยยะอย่างปากะยาตรา ได้ลิ้มลองมองเห็นแปลกใหม่หลายวิธีการ ก๋วยเตี๋ยวเลียง ก๋วยเตี๋ยวต้มยำทะเล ก๋วยเตี๋ยวหมูกุ้งสด ผัดเผ็ด น้ำพริกแกงเลียง เส้นจันท์ผัดปู อาหารร่วมรวมไทยจีน รสชาติโอนอ่อนอร่อยอย่างที่เป็น เมื่อความอยากเผ็ดร้อนก็ได้ลิ้มรส แกงป่า อย่างชาวที่นั้นเขาทานกัน แกงป่าจันทบูร แกงป่าแสนตุง หอม เผ็ด ร้อนลึกชุ่มคอ ด้วยเครื่องแห้งเครื่องหัว ชวนระลึกอยากจะทำทานเองอยากเอาอย่างเขา ก็เลยได้เล่าว่า พริกแกงป่าของจันทบุรีนั้นมีความหฤหรรษ์ด้วยเครื่องมากมายพร้อม จึงได้มาบรรเลงเอง

พริกแกงป่าจันทบูร

พริกขี้หนูสวน พริกขี้หนูแห้ง พริกชี้ฟ้าแห้ง ช่วยเจริญอาหาร กระชุ่มกระชวย
ข่าแก่ ช่วยในระบบย่อยอาหาร ขับลม ลดอาการปวดเมื่อย
ตะไคร้ ขับลม ระบายปัสสาวะ แก้กษัยเส้น
กระเทียม สร้างภูมิต้านทาน ป้องกันมะเร็ง
หอมแดง แก้ไข้หวัดคัดจมูก
ผิวมะกรูด บำรุงหัวใจ ขับพิษ
ขมิ้น สร้างภูมิต้านทาน
เร่วหอม ช่วยในระบบทางเดินอาหาร
ขิงแห้ง ขับลม ขับเสมหะ

หัวกระวาน ขับลมขับปัสสาวะ
เปราะหอม แก้ไอ ขับเสมหะ ขับลม
รากผักชี เจริญอาหาร
ดอกผักชีฝรั่ง ลดความดัน ต้านอนุมูลอิสระ
ดอกยี่หร่าสด ขับเหงื่อของเสียออกจากร่างกาย ขับลม บำรุงประสาท
ดอกกะเพราสด ป้องกันหวัด ขับลม แก้คลื่นไส้อาเจียน
ดอกผักชีไร่ แก้ท้องอืด ท้องเฟ้อ วิงเวียน
ลูกผักชี ช่วยให้อยากอาหาร และย่อยอาหาร ขับลม
ดีปลี ช่วยขับน้ำดี แก้ปวดเมื่อย
ลูกจันทน์ บำรุงกำลังบำรุงโลหิต ขับลม
รกจันทน์แห้ง
ลูกกระวาน ขับลม
โป๊ยกั๊ก ขับลม บำรุงธาตุ
กานพลู ต้านอนุมูลอิสระ แก้พิษเลือด บำรุงโลหิต
พริกไทยดำ ป้องกันมะเร็ง กระตุ้นการย่อยอาหาร
กะปิ
เกลือ

คั่วทุกอย่างให้หอม ตำเครื่องแห้งให้ละเอียดแยกไว้ แล้วเอาเครื่องอย่างอื่นลงครกตำพอหยาบ ผสมลงด้วยเครื่องแห้งป่น ตำเคล้ากันให้ได้ส่วนผสมอย่างดี

ตั้งน้ำมันบนกะทะ เอาพริกแกงลงผัดให้ได้หอมจนจาม ปรุงรสน้ำปลาอย่างดี คั่วต่อแล้วเติมน้ำ หั่นหน่อสับปะรดใส่ลงไป ตามด้วยหน่อกระวานสด หั่นซอยสักหน่อยพอให้หอมอีกคำรบ จบด้วยเนื้อสด เนื้อเปื่อยที่เตรียมไว้ คนให้เนื้อได้พอดิบพอสุก พอขลุกขลิกโรยใบมะกรูด หรือถ้ามีกะเพรา ยี่หร่าใบสดก็จะเพิ่มแห่งรสระลึกชาติ ชิมรสอยากเค็มเติมเค็ม อยากหวานก็มีหน่อสับปะรดในแกงก็เจือหวานได้อยู่ เป็นแกงในคะนึงที่อยากทำในรสป่า เพราะแกงของอย่างนี้ จะเดินหายเข้าสู่ป่าสู่ดินอีกเมื่อไหร่ไม่รู้ บนความเร็วของอากาศและจอโทรศัพท์

แกงป่าเป็นดังหม้อยาหม้อหนึ่ง การเอายามาเป็นอาหารมีมานานนับนาน ด้วยสายตาของคนโบราณ กินอย่างพอดีไม่มากไปน้อยไป แบ่งกันกินแบ่งกันใช้ รู้ว่ากินอย่างไรเมื่อไหร่ และด้วยหวังว่า แกงนี้จะยังคงมีคนทำและยังอยู่ในประเทศนี้ต่อไป

ภาพถ่าย: สำรับสำหรับไทย